W sylwestrową noc tradycyjnie do historii przeszedł kolejny rok. Chociaż niektórzy wieścili że tym razem skończy się o dziesięć dni szybciej, okazało się że przepowiednie o końcu świata były dość mocno przesadzone. Również przepowiednie o końcu Amigi, które od lat słyszymy z ust różnorakich „ekspertów”, nie do końca mają potwierdzenie w faktach. Dzięki grupie pasjonatów nasz komputer ciągle żyje i cały czas coś się wokół niego dzieje, co postaram się udowodnić, w tradycyjnym co rocznym podsumowaniu. Jako że nie każdy musi się zgadzać z moją oceną tego co stało się w 2012 roku, tekst wypadałoby zacząć od przedstawienia w telegraficznym skrócie na sucho najważniejszych faktów jakie miały miejsce na amigowym poletku. W ten sposób każdy czytelnik sam będzie mógł wyrobić sobie zdanie na temat ubiegłorocznych wydarzeń.
Styczeń
Do pierwszych komercyjnych odbiorców docierają komputery AmigaOne X1000, wraz ze specjalnie przygotowaną dla nich wersją systemu AmigaOS 4.1 Update 5.
Emulator Scumm zostaje zaktualizowany do wersji 1.4.1.
Word Me Up XXL 1.52 – największe uaktualnienie znanej od kilku lat komercyjnej gry na Amigę.
Luty
Wyniki plebiscytu na najlepszą amigową grę roku 2011. Zwycięzcy to Mr Beanbag (AmigaOS 3.x) i 1941 Extreme Deluxe Dual Players 2.0 (AmigaOS 4.x).
Emulator konsoli Playstation, FPSE w wersji 0.10.3.
Program Sam440ep Setup 1.3, pozwala przyspieszyć działanie SAM od 10% do 20%.
Pełna obsługa akceleracji sprzętowej 2D dla kart graficznych RadeonHD.
Aktualizacja środowiska QT 4.7.
AmigaX Party – pierwsza publiczna prezentacja komputerów AmigaOne X1000 w Polsce.
Sterownik tabletu graficznego UC-Logic w wersji 1.6 oraz nakierowany na współpracę z tymi urządzeniami nowy program malarski SketchBlock 1.2.
Kombajn muzyczny Audio Evolution 4 udostępniony do pobrania za darmo.
Przeglądarka internetowa Timberwolf 4 dostępna na OS4Depot.
Premiera 5 wersji programu do prezentacji Hollywood ochrzczonej nazwą kodową Inifnity.
Marzec
SketchBlock w wersji 1.3.
Procesor tekstu Cinnamon Writer 0.80.
Gra Dune Legacy, będąca nową odsłoną pierwszego RTSa dostępna dla AmigaOS 4.
Nowa wersja bazy danych MUIBase.
Aktualizacja Timberwolfa.
A-EON rozpoczyna nabór chętnych na zakup drugiej serii komputera A1 X1000.
Kwiecień
Adam Zalepa rozpoczyna prace nad nową książką poświęconą Amidze.
Qt 4.7 w wersji 0.8.6.
Zmarł Jack Tramiel, urodzony w Łodzi były szef firm Commodore i Atari.
Przeglądarka internetowa TimberWolf oraz program graficzny SketchBlock w nowych wersjach.
Nowa wersja sterownika dźwięku dla SAM460EX.
Aktualizacja systemu AmigaOS 4.1 dla komputerów AmigaOne X1000.
Przeglądarka internetowa NetSurf w wersji 2.9.
Maj
Przebój z czasów A500, gra Pushover przeniesiona na AmigaOS 4.
Układ Xena z Amigi One X1000 „okiełznany” przez amigowych developerów.
Kolejna aktualizacja sterownika dźwięku dla SAM460EX oraz programu graficznego SketchBlock.
Czerwiec
Wydana komercyjnie przed laty strzelanina Land Of Genesis, dostępna za darmo.
Sam460ex Setup znacznie zwiększający transfer danych do kart graficznych na PCI-e i PCI.
Reimplementacja AMOS-a, XAMOS dostępna dla AmigaOS 4.
Czwarta odsłona Designera, graficznej nakładki na program Hollywood.
Hurrican będący klonem klasycznej strzelanki Turrican, w dostosowanej do aktualnych standardów oprawie, dostępny dla AmigaOS 4.
Środowisko AmiCygnix w wersji 1.1.
Kolejne generacje kart graficznych Radeon: Evergreen (HD5000), Northern Island (HD6000), Southern Island (HD7000) współpracują z AmigaOS 4.
Aktualizacja emulatora FPSE oraz przeglądarki TimberWolf.
Lipiec
Nowe odsłony gier Flare i FreeCiv.
Klient Ftp PFTP, zaktualizowany do wersji 1.2.
Zakończono bounty dla przeglądarki TimberWolf, która osiąga status RC2.
Sklep Airsoft Softwair zamyka działalność na czas nieokreślony.
UBoot 1.3.1e dla Sam440ep-flex
Fani gier przygodowych otrzymują ScummVM 1.5.0.
AmiSystemRestore r1beta, pierwszym publicznym wydaniem programu do cofania systemu na Amidze.
Sierpień
Program do tworzenia diagramów Mindscape 1.2, udostępniony za darmo.
AmigaOS 4.1 Update 5, dostępny dla wszystkich komputerów ze wsparciem dla czwartej generacji systemu.
Edytor tekstu Annotate w wersji 3.0.
Wrzesień
Z powodu przejściowych problemów zdrowotnych autora, rozwój TimberWolfa zatrzymuje się na edycji RC3.
Po dłuższej przerwie do życia powraca największa anglojęzyczna skarbnica wiedzy na temat AmigaOS 4.x oraz Amigi One – IntuitionBase.
Hatari, emulator 16-bitowych maszyn Atari, zaktualizowany do wersji 1.62.
Szef Amigi sprzed lat Petro Tyschtschenko zapowiada przybycie na imprezę Classic Computing, gdzie ma sprzedawać A1200 w stanie fabrycznym.
Alex Carmon, Lyle Hazelwood oraz Fredrik Wikström zasilają zespół developerski pracujący nad AmigaOS.
Nowy, lepszy sterownik dla kart graficznych RadeonHD.
Wysyp monitorów systemowych: Ranger 1.53, SysMon 2.0.
Październik
Gra Flare w wersji 0.17.
Media oraz setki zwykłych ludzi, przypominają sobie o Amidze, dzięki imprezie RetroKomp w Gdańsku.
Ostatnia ubiegłoroczna edycja sterownika dla kart graficznych – RadeonHD 0.54.
Pakiet WHDLoad osiąga status stabilnej wersji 17.1.
Petro Tyschtschenko realizuje wcześniejsze zapowiedzi dotyczące sprzedaży A1200 Magic.
AmiWest 2012 – tradycyjnie największą imprezą amigową, zapowiedziano sterowniki Warp3D oraz pakiet Libre Office.
Grupa tworząca nowe gry AmiBoing, wydaje tytuł „A Frog Game„.
Listopad
Demonstracyjna wersja programu astronomicznego Digital Universe 1.7.
Aktualizacja AmiCygnixa do wersji 1.2.
Dziesiąte urodziny programu Hollywood, z tej okazji AirSoft Softwair wydaje uaktualnienie do wersji 5.2, pierwsze od czasu zamknięcia sklepu.
Odtwarzacz muzyczny Audacious 3.2 dla AmiCygnixa.
Gra Balance Blox kolejną pozycją ze stajni AmiBoing.
Kolejna odsłona znanego odtwarzacza muzycznego AmigaAmp.
Prezentacja USB 3.0 obsługiwanego przez AmigaOS na imprezie Pianeta Amiga.
AmigaOS 4.1 Update 6 – od teraz system Amigi wzorem innych przechodzi na drobne uaktualnienia dzienne.
Grudzień
Kolejna edycja programu graficznego SketchBlock, tym razem oznaczona numerkiem 1.8.
Equlibrio, gra święcąca przed trzema laty triumfy na konsoli Nintendo Wii, dostępna dla AmigaOS 4.1.
GemRB 0.72 – Baldur’s Gate I i II, Icewind Dale oraz Planescape: Torment, na Amidze.
Ask Me UP, nowy tytuł od twórcy Word Me UP XXL.
Kod źródłowy Directory Opus Magellan II udostępniony.
Arnold – emulator komputerów Amstrad, w nowej odsłonie.
Santa’s Monster Shootout świątecznym prezentem od AmiBoing.
AmigaAmp 3.5, przestaje być kojarzony głównie z odtwarzaczem mp3, od teraz radzi sobie m.in z amigowymi modułami.
YAM 2.8 oraz SimpleMail 0.39 – tradycyjne, gwiazdkowe uaktualnienia klientów pocztowych.
Oficjalne otwarcie sklepu RetroAmi.
Jak pokazuje powyższe zestawienie trochę w minionym roku się działo, nie chciałbym jednak spłycać mojego tekstu do zaprezentowania suchej listy, pokuszę się więc o komentarz, który rozbiłem na kilka wątków.
System
Nie był to rok rewelacyjny, szczególnie że wielu liczyło na rewolucję, czyli AmigaOS 4.2. Zamiast tego otrzymaliśmy jedynie małą ewolucję w postaci uaktualnień do 4.1.5 a potem 4.1.6. Decyzja o dziennych uaktualnieniach za pomocą AmiUpdate, choć dla niektórych kontrowersyjna i co jak widać chociażby po komentarzach na naszym forum, w początkowym okresie stwarzająca problemy techniczne, wydaje się dobrym krokiem. Od czasów Commmodore przekleństwem amigowców jest czekanie, wieczne przekładanie terminów i tym podobne niemiłe niespodzianki. Nie inaczej było w przypadku systemu AmigaOS 4, przeciętny użytkownik musiał czekać na uaktualnienia systemu, czasem kilka, a często nawet kilkanaście miesięcy. Z kolei Hyperion często zawalał terminy, z powodu tego że w uaktualnieniu, które składało się z masy drobnych elementów, po wejściu w fazę ostatecznych beta testów, ktoś znalazł w ostatniej chwili w jednym czy dwóch plikach błąd. Hamowało to wydanie całości. Teraz będzie można dostarczać mniej danych, ale za to zdecydowanie bardziej regularnie, z czego suma summarum, zarówno dostawca, jak i odbiorca softu, powinni być zadowoleni. Pozytywem jest też fakt powiększenia grona programistów pracujących nad systemem. Licznych talentów Fredrika Wikströma, nie trzeba chyba przedstawiać żadnemu pasjonatowi AmigaOS 4. Użytkownicy X1000, powinni także skorzystać z owoców pracy Hazelwooda, który ukierunkował swe wysiłki na wykorzystanie układu Xena.
Sprzęt
Na pierwszy rzut oka rok 2012r mógłby wydawać się tutaj rewelacyjny, w styczniu zadebiutowała wszak na rynku najszybsza Amiga w historii. Niestety obraz ten szybko się burzy, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt słabej dostępności tego komputera, a konkretnie listy kolejkowe, na które trzeba się zapisać i swoje odczekać by móc dostać upragnioną Amigę One X1000. Co gorsza AmigaOne 500 oraz będąca jej sercem płyta główna SAM460EX, również były dostępne na rynku z przerwami. Nie doczekaliśmy się premiery zapowiadanego Netbooka. W zasadzie w ciągłej sprzedaży pozostawała tylko, mocno już dzisiaj przestarzała SAM440 Flex. Reasumując minionego roku nie można z pewnością uznać za nieudany (bywały już takie lata, że nie było na rynku żadnego nowego komputera dla AmigaOS), ale też nie był to jakiś super okres. Inaczej nieco przedstawia się kwestia osprzętu, tutaj jednak mieliśmy pozytywne niespodzianki. Znając naturalne zapóźnienie systemów alternatywnych w kwestii sterowników, które w sposób szczególny dotyka tak małe systemy jak AmigaOS, większość społeczności oceniała że Radeon HD 4890, jeszcze długo pozostanie najmocniejszą kartą graficzną jaka zadziała z Amigą. Tymczasem okazuje się że idziemy tutaj łeb w łeb z najlepszymi i każdego Radeona dostępnego w przysłowiowym sklepie za rogiem możemy wsadzić do Amigi. Szkoda tylko że nie udało się dodać wsparcia dla Warp 3D, chociaż prace są już w dość zaawansowanym stadium. Również obsługa USB 3.0, to rzecz której mało kto się spodziewał, oby w roku bieżącym funkcjonalność ta trafiła do zwykłych użytkowników.
Gry
Ten rodzaj softu od lat leży na Amidze i powiedzmy sobie szczerze, nigdy nie będzie tutaj tak jak bywało kiedyś. Niemniej w erze AmigaOS 4, bywają lata lepsze i gorsze. Za jeden z najgorszych należy uznać rok 2011, o czym mogły chociażby świadczyć wyniki plebiscytu na najlepszą grę roku. Nie wiem zresztą czemu nie wygrała gra Swamp Defense, którą wyróżniłem w ubiegłorocznym podsumowaniu i która była w zasadzie jedyną sensowną amigową nowością. Na tym tle rok 2012, przedstawia się naprawdę nieźle. Twórcy Swamp Defense, grupa AmiBoing w końcówce roku w zasadzie co kilka tygodni zaskakiwała nowym tytułem. Nie stanowili oni jednakże wyjątku wśród osób piszących gry specjalnie z myślą o AmigaOS 4. Dobrą robotę wykonał także Boing Attitude istotnie modyfikując, niedocenianą w naszym kraju (a w rzeczywistości bardzo przyjemną) grę Word Me Up XXL, oraz wydając zupełnie nowy tytuł Aks Me Up. Niezależne amigowe tytuły z pewnością cieszą, jakkolwiek nie da się ukryć że Amiga, przy swoim potencjale zasobów ludzkich, w głównej mierze skazana jest na porty z innych platform. Wśród absolutnych nowości zdecydowanie wyróżnia się gra Hurrican, czyli nowe, lepsze wcielenie legendarnego Turricana. Niewątpliwie jednak największym wydarzeniem był GemRB 0.72. Sam silnik w starszej wersji pojawił się na Amidze już kilka lat temu, jednakże zawierał tyle błędów i niedociągnięć że był bardziej ciekawostką niż rzeczą dostarczającą rozrywki. Wersja 0.72 (choć wciąż niepozbawiona pewnych wad) bez wątpienia ten stan rzeczy zmieniła. Warto też wspomnieć o Equlibrio, grze wyraźnie bardziej ukierunkowanej na obsługę wiilota niż myszy, przez co raczej na naszym podwórku wielkim przebojem nie będzie. Jednakowoż fakt przeniesienia na Amigę komercyjnej gry z wiodących platform, która byłaby młodsza niż 5 lat nie zdarza się co roku. Ostatnim elementem wartym odnotowania jest rozwój emulatorów ze szczególnym uwzględnieniem FPSE, który dostarcza naszej platformie bodaj najwięcej wartościowych gier, a który wcześniej miał wyraźny przestój.
Oprogramowanie użytkowe
Pomimo kłopotów zdrowotnych Thomasa Friedena w ostatnim czasie, miniony rok ewidentnie stał pod znakiem przeglądarki TimberWolf. Już pierwsza odsłona amigowego FireFoxa w wersji czwartej była sporym krokiem na przód względem wydanego 1.5 wcześniej TimberWolfa 3.5. Kolejne wydania sukcesywnie eliminowały błędy i niedociągnięcia, co zaowocowało tym że dla niektórych użytkowników (w tym dla mnie), TW stał się podstawowym amigowym browserem. Do pełni szczęścia zabrakło jednak kilku rzeczy, a być może przede wszystkim zdrowia autora. Na szczęście z tym ostatnim jest już lepiej i w 2013r powinniśmy się spodziewać kolejnych ulepszeń, oraz być może aktualizacji do obecnie obowiązującej wersji FF na innych platformach.
Drugim tytułem, który jak serial przewijał się przez serwisy newsowe niemal każdego miesiąca był program SketchBlock. Ten powstały od podstaw program graficzny dla Amigi, już teraz daje satysfakcję, przede wszystkim użytkownikom tabletów. Tutaj podobnie jak w przypadku TimberWolfa wiele wskazuje że w obecnym roku może być tylko lepiej.
Cieszyć musi stały rozwój programu Hollywood, który doczekał się dwóch poważnych aktualizacji, nie licząc kolejnej generacji Designera. Z drugiej strony niepokoi z pewnością zamknięcie sklepu AirSoftu.
Wypada też podkreślić rozwój oprogramowania, które same w sobie są nośnikiem innego wartościowego softu. Mam tutaj na myśli AmiCygnixa oraz bibliotekę QT, chociaż rozwój tej ostatniej niestety trochę w ostatnich miesiącach zamarł. Na sam koniec zostawiłem sobie AmigaAmpa, autor tego znanego wszystkim playera, nie przestaje zaskakiwać. W ciągu piętnastu lat rozwoju bywały momenty że wydawało się iż program umiera, tymczasem ostatnio najwyraźniej przeżywa drugą młodość. Jego funkcjonalność stale rośnie, co musi cieszyć szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę dość chimeryczny rozwój konkurentów na tym polu.
Środowisko
Sytuacja dwóch głównych portali w zasadzie nie zmieniła się nic względem tego co opisywałem w tekście o serwisach amigowych. Exec cały czas ostro pikuje w dół, zaliczając gorszy wynik odwiedzalności względem ubiegłego (i tak słabego) roku w 11 z 12 miesięcy. PPA znajduje się w ewidentnym okresie stagnacji, użytkowników odwiedzających portal co prawda jeszcze nie ubywa, ale też i od dosyć dawna już nie przybywa. Od dłuższego czasu ich liczba ukształtowała się na poziomie 4 tysięcy z hakiem, trudno się jednak temu dziwić skoro niemal wszystkie teksty tam prezentowane są skierowane tylko do jednej grupy ludzi, będąc nastą recenzją jakiegoś starocia, którego recki, najczęściej niemłodzi przecież stażem amigowcy mogli przeczytać już po wielokroć na łamach prasy czy internetu (trzeba jednak oddać że PPA nadrabia nieco tekstami na czasie, w wydawanym przez siebie czasopiśmie). Realia tam panujące niestety od lat również pozostają niezmienne. W zasadzie chyba tylko na PPA, bezkarnie bez jakiejkolwiek interwencji moderatora można ludzi przeciwko którym nie toczy się żadne postępowanie prokuratorskie, sądowe itp. nazwać oszustami, przestępcami, odpowiednikiem AmberGold…. tylko dlatego że działają na rzecz rozwoju AmigaOS 4 (wiadomość z ostatniej chwili, 31 grudnia wprowadzono zmiany w regulaminie, może w tym roku będzie więc tutaj jakaś poprawa). W teorii bardziej przychylny wszystkim amigowym opcjom jest eXec. Niestety jeden z tamtejszych redaktorów odstraszył część osób swoimi newsami, które zamiast być bezstronnym przekazem informacji, okazywały się krytykanckimi manifestami, bijącymi w Amigę i ludzi z nią związanymi. Również artykuły z pewnością nie były ukierunkowane w stronę osób chcących czytać o amigowych nowinkach. Exec bowiem wzorem PPA zaczął serwować nam odgrzewane kotlety, a jeden jedyny artykuł o procesorze tekstu dla AmigaOS 4 (który zresztą dla Polaków jest bezużyteczny), jest tylko wyjątkiem potwierdzającym regułę.
Ten nieco pesymistyczny wstęp mógłby sugerować że ubiegłoroczna sytuacja w rodzimym amiświatku przypominała nieświeży pasztet. Tak jednak nie jest, dzięki zaangażowaniu pojedynczych osób powstało bowiem wiele nowych ciekawych inicjatyw.
Pierwszym niewątpliwym pozytywem jest inicjatywa napisania książki poświęconej naszemu komputerowi. W ostatnich latach co prawda ukazało się kilka pozycji traktujących o starych grach, w których Amidze poświęcono mniejsze bądź większe fragmenty, jednak polskojęzycznego wydawnictwa opisującego wyłącznie historię Amigi, jak dotąd nie było. Wypada mieć nadzieję że przerwa w działaniu forum autora Adama Zalepy, nie ma przełożenia na problemy z pisaniem materiału i zgodnie z zapowiedziami tom pierwszy ukaże się jeszcze w roku bieżącym.
Kolejną miłą niespodzianką jest powstanie sklepu RetroAmi. To bardzo świeża inicjatywa, która oficjalnie zainaugurowała swą działalność zaledwie kilka dni temu. Z pewnością dopiero rok 2013 pokaże na ile to wypali. Jedno jest pewne konkurencja dla Efunzine, który ostatnio nieco spoczął na laurach z pewnością się przyda.
Powstała także nowa strona, które chociaż prowadzona w pojedynkę, dostarcza zdecydowanie więcej nowego materiału od tego co na swoich łamach oferują nam dwaj od lat znani giganci. Mam tutaj na myśli blog znanego użytkownika Amigi One, Adama Mierzwy, traktujący o jego modelu komputera i wszystkim co w mniejszym bądź większym stopniu jest z nim związane.
Prężnie działa też strona Pekdara. Darek chociaż od zawsze był wierny Amidze klasycznej, bynajmniej nie traci czasu na pisanie recenzji dawno zrecenzowanych gier. Wykonuje bowiem znacznie bardziej pożyteczną pracę. Opisuję jak jego Amigę i system na niej działający na poważnie można używać współcześnie. Strona ta z pewnością jest dobrym poradnikiem dla wszystkich, którzy chcą rozbudowywać swe leciwe Amigi, używać na nich systemu AmigaOS 4, a nie tylko traktować „przyjaciółkę” jako dawno minione nostalgiczne wspomnienie.
Nieźle trzyma się także strona C&A Fan ukierunkowana na wydawane przez siebie czasopismo, będące nieoficjalnym kontynuatorem legendarnego papierowego Commodore & Amiga, a także dodatkowego periodyku traktującego o grach C&A Games. Osoby pracujące nad tymi tytułami mają niesamowity dar do odnajdowania ludzi – legend, z dawnych lat i przeprowadzania z nimi bardzo długich i ciekawych wywiadów. Pomimo iż nie da się ukryć że na łamach C&A priorytetowo traktowany jest leciwy C64, to jednak trzeba pochwalić że materiały traktują w przeważającej części o rzeczach nowych i aktualnych. Cieszy również że trend ten przechodzi także na Amigę, czego dowodem jest ostatni numer C&A Games, gdzie mogliśmy przeczytać kilka recenzji w miarę nowych i co najważniejsze nigdy przedtem nie recenzowanych, gier dla AmigaOS 4.
Na koniec muszę wspomnieć o własnej stronie, która powstała z pomocą Tchomasza i Zapa. Niezręcznie mi pisać o własnych dokonaniach, ale fakty są takie że amigaone.pl dostarczyła polskim czytelnikom zdecydowanie najwięcej nowego materiału. Każdy z kilkudziesięciu artykułów traktował o rzeczach nowych, a jeśli nawet były materiały odwołujące się do rzeczy starszych (takich jak teksty o prasie amigowej, serwisach amigowych czy Amidze w telewizji), to tylko dlatego że stanowiły one niezagospodarowane tematy, których nikt nigdy wcześniej nie poruszał. Warto wspomnieć że wraz z Zapem, przy pomocy naszego dawniejszego współredaktora z eXeca Radova, oraz trzymającego pieczę nad klubem kultury w Aninie ASem zorganizowaliśmy pierwszy w Polsce pokaz komputerów AmigaOne X1000. Nasze forum, jest jedynym takim miejscem w polskim amiświatku, gdzie pomimo napisania tysięcy postów, nie dochodziło do internetowych kłótni, bluzgów i obrażania forumowiczów. Nie musieliśmy stosować banów , a włączenie moderacji dla postów nowych użytkowników, okazało się być środkiem bezpieczeństwa z którego ani razu nie było potrzeby skorzystać w praktyce. Reasumując wydaje się że udało nam się zagospodarować niszę przeznaczoną dla osób, które chcą rzeczowo i merytorycznie podyskutować o Amidze oraz poczytać teksty o naprawdę nowych rzeczach związanych z „przyjaciółką”.
Podsumowując rok 2012 z pewnością dla Amigi nie był czasem złym. W zasadzie na każdej płaszczyźnie dostarczał większej bądź mniejszej ilości pozytywów. Oczywiście w wielu miejscach występował też niedosyt, jednak dla amigowcow, w zasadzie od dawien dnawa przyzwyczajonych do tego że mają pod górkę, nie wydarzyło się chyba nic takiego co mogłoby być uznane za naprawdę duże rozczarowanie.
Znakomite podsumowanie. Dzięki !